نویسنده: دستی بر ایران
محراب مسجد در ایران؛ تاریخچه، سیر تحول و انواع آنها
محراب مسجد به عنوان مکانی برای ایستادن امام جماعت جهت برپایی نماز یکی از شاخصترین عناصر معماری ایرانی پس از اسلام است. محرابها به واسطه قداست و اهمیتی که در بناها دارند، با کاربریهای مختلفی در مسجد، مدرسه و کاخ بهکاربرده شدهاند. در آغاز، محراب در یکی از مقدسترین بناهای دوره پس از اسلام (مسجد) ساخته شد که برای نشان دادن جهت قبله، برای اقامه نماز به وجود آمد. هنرمندان محراب مسجد را که یک تکه سنگ ساده، چوب و غیره بود و رنگ مشخصی به آن میزدند، اصولاً تبدیل به یک عنصر اصلی در معماری مذهبی ایران کردند.
تمدن باستانی جیرفت؛ مرکز تبادلات تجاری و فرهنگی در ایران قدیم
تمدن باستانی جیرفت در حوزه هلیلرود، با برخورداری از هویت مستقل سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی، بخشی از تمدن کهن ایران زمین بوده است. جیرفت در جنوب شرق کشورمان و از شهرهای استان کرمان است. آثار تاریخی و باستانی کشفشده در این ناحیه از قدمت ۵هزارسالهی این تمدن حکایت دارند که پل ارتباطی بین تمدن عیلام در قسمت غرب و تمدن دره سند در قسمت شرقی آن بوده است.
آئین مانوی؛ باورهای مانی، پیامبر ایرانی
آیین مانوی، یک آیین کهن ایرانی و آمیزهای از ادیان بودایی، زرتشتی، مسیحی و گنوسی به شمار میرود. این آیین را مانی، فیلسوف و نگارگر و شاعر ایرانی، بنیان نهاد. آیین مانی، در مدت کوتاهی در اغلب نقاط جهان گسترش یافت و تا سدهی سوم میلادی فراگیر بود.
مجموعه زندیه شیراز؛ معماری و بناهای مهم در پایتخت آن دوره
مجموعه زندیه شیراز از آثار تاریخی ایران بهجامانده از حکومت زندیه است. این مجموعه شامل بناهای متعددی ازجمله ارگ کریمخانی، مسجد، بازار، حمام، آبانبار و… است که در محله درب شاهزاده شیراز واقع شدهاند. کریمخان زند از سال ۱۷۵۱ تا ۱۷۷۹ میلادی در ایران سلطنت کرد. او شیراز را پایتخت حکومت خود قرار داد و در این شهر، بناهای پرشماری ساخت که با برخورداری از شکوه معماری زندیه، به بناهای وکیل معروف هستند.
آبشار بیشه لرستان؛ تفریحات، نقشه و عکس
یکی از جاذبههای طبیعی استان لرستان که در فاصلهی نزدیکی از شهر خرم آباد قرار گرفته است، آبشار بیشه لرستان است. این آبشار به دلیل نزدیکی به شهر دورود گاهی به عنوان آبشار بیشه دورود نیز خوانده میشود. با این حال، مسیر دسترسی به آن از شهر خرم آباد سادهتر است. درخور توجه است که خرمآباد با وجود درهها و کوهپایههای پیرامونی خود به دره خرم آباد نیز معروف است و آبشار مزبور یکی از دیدنیهای این دره است.
طرز تهیه کله پاچه؛ طرز پخت، مواد مورد نیاز
یکی از غذاهای لذیذ ایرانی که طرفداران خاص خود را دارد، کله پاچه است. بسیاری از افراد این غذا را بیرون از منزل میل میکنند، ولی ما قصد داریم طرز تهیهی اصولی آن را شرح دهیم تا هر زمان دلتان خواست، در منزل تهیه کنید. افزون بر آن، رازهای خوشمزگی این غذا را که جزو غذاهای سنتی ایران است، توضیح میدهیم تا دستور پخت شما نسبت به بقیه متفاوت شود.
تاریخ مادها؛ حکومت، نقشه، نژاد، پایتخت و دین (۷۰۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد)
مادها اقوامی از مردمان آسیای مرکزی از نژاد آریایی بودند که در اواخر هزارهی دوم پیش از میلاد، در منطقه زاگرس ساکن شدند. آنها در سال ۷۰۰ پیش از میلاد، با متحدکردن قومهای ایرانی، حکومت مادها در ایران امروزی را بنیان نهادند. شکوفایی تاریخ مادها با پایاندادن به فرمانروایی آشوری رقم خورد و فصلی دیگر در تاریخ ایران گشود.
حکومت سامانیان؛ پایتخت، نقشه و پرچم (سال ۸۹۲ تا ۱۰۰۵ میلادی)
حکومت سامانیان، روایت فراز و نشیبهای شکلگیری حکومتی فارسی زبان در ایران پس از اسلام است. پیشتر در خلاصه تاریخ ایران دربارهی این حکومت توضیح مختصری دادیم. توضیح مفصل دربارهی این سلسله، چگونگی پایهگذاری آن توسط نصربناحمد و گسترش حکومت توسط اسماعیل سامانی را در ادامه میخوانیم.
گور دخمه فقره قا؛ مقبرههای پادشاهان ماد
گور دخمه فقره قا که متعلق به دورهی مادهاست، محل دفن یکی از پادشاهان این دوره است. باستانشناسان و تاریخنگاران دربارهی شخص مدفون در مقبره نظرات متفاوتی دارند. در آنجا سه مقبره با ویژگیهای معماری متفاوت قرار گرفته است. پیشنهاد میکنیم پس از خواندن این نوشتار و کسب اطلاعات تکمیلی دربارهی این گوردخمه حتما بازدیدی از آن داشته باشید. اثر تاریخی مزبور یکی از جاهای دیدنی مهاباد در 8 کیلومتری شمال شرقی این شهر است.