تنگه واشی، درهای باریک با رودی جاری در میانه، از دیدنیهای محبوب اطراف تهران برای یک برنامه طبیعتگردی یکروزه است. این گذرگاه آبی مسیری هیجانانگیز و گاهی چالشبرانگیز پیش پایتان میگذارد. اگر میخواهید درباره موقعیت، بهترین فصل بازدید، ملزومات سفر و نکات عبور از مسیر بدانید، ادامه مطلب را بخوانید.
نمایش
آنچه تنگه واشی را خاص میکند
گذرگاه تنگه واشی حدود ۲۵۰ متر طول دارد و رودخانهای سرد از میانهاش میگذرد. اگر لازم شد بخشی از مسیر را در آب طی کنید، چند لحظه صبر کنید تا پاها به سرمای آب عادت کنند. اگر دوست ندارید وارد آب شوید، همراه با یکی از دوستان دستبهدست حرکت کنید تا تعادلتان حفظ شود و خیس نشوید.
برای خانوادهها و افرادی که عبور برایشان دشوار است، امکان اجاره اسب وجود دارد؛ اسبها راه را بلدند و شما را بیدردسر از مسیر عبور میدهند.
ارتفاع آب در فصلها ثابت نیست؛ در سالهای پربارش ممکن است تا ناحیه کمر برسد، اما همچنان امکان درهنوردی وجود دارد و کودکان ۹ سال به بالا نیز میتوانند همراهی کنند. تابستانها سطح آب کمتر است و قدمزدن سادهتر میشود. با وجود دیوارههای بلند، هوای تنگه حتی در روزهای گرم هم خنک و مطبوع است.
نشانی دقیق و مسیرهای دسترسی
در ۴.۵ کیلومتری روستای جِلیزجَندِ تهران دو تنگه «واشی» و «سا» قرار دارند که حدود دو کیلومتر از هم فاصله میگیرند. برای رسیدن به تنگه واشی، در دو کیلومتری جاده فیروزکوه–تهران وارد مسیر فرعی شوید و پس از حدود ۱۰ کیلومتر رانندگی به جلیزجند میرسید؛ روستایی در حاشیه دشتی سرسبز با مزارع گندم و سیبزمینی و باغهای متعدد.
بعد از خروج از روستا و طی ۴.۵ کیلومتر، به راهی میرسید که میان دشت و جویبارها کشیده شده است. از این نقطه پیادهروی تنگه آغاز میشود؛ مسیری جذاب که پس از آن به دشتی دو کیلومتری میرسید و با عبور از دشت، وارد تنگه دوم یعنی «سا» میشوید. زیبایی تنگه سا به چشمههای زلالی است که از دیوارهها فرو میچکند.
لیست سبک وسایل موردنیاز
به دلیل باریک بودن راه و احتمال عبور از داخل آب، سبک سفر کنید و وسایل را در کوله حمل کنید. اقلام کاربردی برای این مسیر:
- خوراک سبک (مثل سالاد الویه)، آب معدنی، دمپایی، کلاه آفتابگیر، کرم ضدآفتاب، عینک، عصای کوهنوردی برای تعادل، کوله ضدآب و مناسب، حوله و یک دست لباس اضافه.
گزینههای اقامت نزدیک تنگه
گشتوگذار در تنگه واشی و دیدن اطرافش معمولا در یک روز جمع میشود، اما اگر مایلید شب بمانید، اقامتگاههای بومگردی در نزدیکی موجود است؛ از جمله «حاج محمد» و «متا». اقامتگاه حاج محمد حدود ۲۵ کیلومتری جاده فیروزکوه–تهران واقع شده است.
خوردنیها و سوغاتیهای بومی
اهالی جلیزجند دوغ محلیِ «پنجگیاه» تهیه میکنند که بهخاطر ترکیب آویشن، کاکوتی، نعناع، پونه صحرایی و پونه جنگلی عطر و طعم ویژهای دارد. لواشک و رب آلوچه هم از دیگر سوغاتیهای دلچسب روستاست.
گیاه «باریچه» نیز در منطقه میروید که بهدلیل حساسیت و کمیابی، چیدن آن ممنوع است و صرفا مصرف دارویی دارد.
چه زمانی به تنگه واشی برویم؟
اوج سفرها به تنگه واشی در تابستان است؛ همان فصلی که شکارگاه محبوب پادشاهان قاجار هم بوده. هوای خنک دره، گرمای تابستان را قابلتحمل میکند.
بهار و پاییز هم هرکدام منظرهای متفاوت دارند؛ فقط بارشها میتواند سطح آب را بالا بیاورد و عبور را سختتر کند. زمستان بهخاطر سرما و یخزدگی زمان مناسبی برای بازدید نیست.
دیدنیهای اطراف تنگه
در کنار طبیعت چشمنواز، آثار تاریخی و طبیعی متعددی در مسیر دیده میشود که چند نمونه مهم آن را مرور میکنیم:
کتیبه قاجاری؛ روایتی بر صخره
از دوره قاجار سه کتیبه معروف باقی مانده است: یکی در چشمهعلی شهر ری، دیگری پشت تونل وانا در جاده هراز و سومین در تنگه واشی. این سنگنگارهها به فرمان فتحعلیشاه ساخته شده و رویدادها و آیین شکار آن دوره را روایت میکنند. کتیبه تنگه حدود ۶×۷ متر است و نقشبرجستهای بزرگ از صحنه شکار با حضور سه پسر فتحعلیشاه و نوههایش را نمایش میدهد.
کتیبه در فرورفتگی سنگی حجاری شده تا از باران و آفتاب کمتر آسیب ببیند؛ بااینحال، برخی بازدیدکنندگان ناآگاه با نزدیکشدن و یادگارینویسی به آن صدمه زدهاند. وجود پلکان کنار کتیبه دسترسی را آسان کرده و همین موضوع گاه به تخریب انجامیده است.
دشت ساواشی؛ استراحتگاه میانراه
پس از خروج از تنگه واشی، به دشتی سبز به طول حدود دو کیلومتر میرسید که جای خوبی برای توقف کوتاه تا آغاز مسیر تنگه دوم است. ترکیب کوه، درخت و چمنزار چشماندازی دلنشین ساخته است.
تنگه سا؛ ادامه مسیر آب
بعد از دشت ساواشی، به تنگه «سا» میرسید که کمی عریضتر و طولانیتر از تنگه اول است؛ طول مسیر حدود ۸۰۰ متر. رود کمعمقی از میان آن میگذرد و چشمههایی از دیوارهها میجوشند که سبب رویش خزه و گیاهان میشوند. صدای جوشش آب در انتهای راه، خبر از آبشار میدهد.
آبشار تنگه واشی
در ادامه مسیر، آبشاری با ارتفاع تقریبی ۱۵ متر پیش رو دارید. پای آبشار حوضچههایی حدودا یکمتری شکل گرفته که برای آبتنی کوتاه و رفع خستگی مناسباند. آب سرد است؛ اگر با آب خروشان کنار میآیید، تجربه ایستادن زیر ریزش آب را از دست ندهید.
تنگه واشی؛ ماجراجویی یکروزه در دل آب
برای تهرانیها و اهالی شهرهای گرم، آخر هفتهای خنک و پرهیجان در تنگه واشی انتخابی بهصرفه و در دسترس است. مسیر دره در یک روز قابلانجام است و ترکیب پیادهروی، آبتنی سبک و مناظر صخرهای، ساعتها سرگرمی فراهم میکند. «دستی بر ایران» پیشنهاد میکند در سفر به تهران، بازدید از این تنگه را از قلم نیندازید.
تنگه واشی دقیقا کجاست؟
این دره در ۱۷ کیلومتری شمالغرب فیروزکوه و نزدیک روستای جلیزجند قرار دارد. برای مشاهده نقطه دقیق روی نقشه، از راهنمای زیر کمک بگیرید:
پرسشهای پرتکرار درباره تنگه واشی
برای تکمیل اطلاعات، چند سوال رایج را پاسخ دادهایم. اگر پرسشی دارید، در بخش دیدگاههای همین مطلب برایمان بنویسید.
تنگه واشی باز است؟
بله؛ بهجز زمستان، در دیگر فصلها پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور است.
وضعیت تنگه واشی در زمستان چگونه است؟
به دلیل برف و لغزندگی مسیر دره، بازدید زمستانه توصیه نمیشود و معمولا امکانپذیر نیست.
آبوهوای تنگه چگونه است؟
دیوارههای مرتفع و جریان آب میانی، هوایی خنک و دلپذیر ایجاد میکند؛ بهترین جا برای فرار از گرمای تابستان.
مسیر پیادهروی تنگه چه قدر است؟
خود تنگه حدود ۲۵۰ متر است؛ سپس دشتی دو کیلومتری و بعد تنگه «سا» با طول تقریبی ۸۰۰ متر. در مجموع نزدیک به ۳ کیلومتر پیادهروی پیشرو دارید.
فاصله تهران تا تنگه واشی چقدر است؟
حدود ۱۵۷ کیلومتر.
چرا نام آن «واشی» است؟
در گویش مازندرانی «واشی» به معنی چمن است؛ وجود چمنزارهای منطقه سبب این نامگذاری شده است.
