حسن نوروزی، رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، از تصمیمی مهم در راستای اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها خبر داد. او اعلام کرد که تا پایان سال جاری و با همکاری وزارت رفاه، یارانه سه دهک بالایی جامعه، یعنی حدود ۱۸ میلیون نفر، حذف خواهد شد. این اقدام با هدف هدفمندتر کردن پرداخت‌ها و رساندن یارانه به اقشار نیازمند صورت می‌گیرد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ می‌شود که همواره بحث بر سر شیوه پرداخت یارانه‌ها و عدم کارایی آن در کمک به گروه‌های هدف، مطرح بوده است.
اصلاح ساختار حمایتی؛ از خوداظهاری تا بانک اطلاعات ثبتی
نوروزی با اشاره به ناکارآمدی روش خوداظهاری در شناسایی مستحقین یارانه، بر لزوم اصلاح بانک اطلاعات خانوار به صورت ثبتی تاکید کرد. به گفته وی، تنها با داشتن اطلاعات دقیق و به‌روز می‌توان یارانه را به صورت هدفمند و عادلانه توزیع کرد. این رویکرد جدید، نیاز به همکاری و هم‌افزایی بین دستگاه‌های مختلف دولتی و استفاده از پایگاه‌های داده معتبر دارد تا از هرگونه خطا و سوءاستفاده جلوگیری شود. این تغییر رویکرد می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ پرداخت یارانه‌ها در ایران باشد، چرا که برای اولین بار، تمرکز از روی خوداظهاری به سمت استفاده از داده‌های رسمی و دقیق می‌رود. این موضوع می‌تواند شفافیت و عدالت بیشتری را در توزیع یارانه‌ها به ارمغان بیاورد.
رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها همچنین اظهار داشت که در حال حاضر ۹۲ درصد مردم در حال دریافت یارانه هستند. این رقم بالا نشان‌دهنده فراگیر بودن پرداخت یارانه‌ها در کشور است که در بسیاری از موارد، به گروه‌هایی تعلق می‌گیرد که نیاز مبرمی به آن ندارند.
نوروزی خواستار تغییر ساختار حمایتی کشور به سمت نظام تامین اجتماعی مشروط و مبتنی بر عملکرد شد. این به معنای آن است که پرداخت کمک‌های حمایتی، منوط به تحقق برخی شرایط و یا انجام برخی اقدامات از سوی دریافت‌کنندگان باشد. این رویکرد می‌تواند ضمن افزایش اثربخشی یارانه‌ها، به کاهش بار مالی دولت و جلوگیری از هدر رفت منابع نیز کمک کند. با این اصلاحات، دولت امیدوار است که یارانه‌ها به ابزاری قدرتمند برای کاهش فقر و نابرابری تبدیل شوند و نه صرفاً یک کمک مالی عمومی که اثربخشی آن مورد تردید است.
این طرح، نیازمند فرهنگ‌سازی و شفافیت در اطلاع‌رسانی به مردم است تا مقاومت‌های احتمالی در برابر حذف یارانه کاهش یابد. این یک گام جسورانه است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و جامعه ایران بگذارد.
منبع:
مشرق
پریا ابراهیمی
