نمایش
باغ فتح آباد از چشمگیرترین باغ های تاریخی کرمان است که در ناحیه اختيارآباد و حدود 25 کيلومتری مرکز شهر قرار دارد. زمانی آب قناتی که از دل باغ می گذشت، جان تازه ای به درختان می داد و رونق فراوانی ایجاد کرده بود؛ اما با خشک شدن قنات، بخش زيادی از پوشش درختی از بين رفت.
محبوبیت اين باغ سبب شد الگويی برای ايجاد مجموعه ای با هويت مشابه باشد و در نهايت باغ شاهزاده ماهان جهانی شکل گرفت. در سال های اخير با مرمت های انجام شده، فتح آباد تا اندازه ای جلوه پيشين خود را بازيابی کرده است.
فتح آباد کرمان در کدام ناحیه است؟
باغ بيگلربيگی يا فتح آباد در شمال غرب کرمان و در محدوده اختيارآباد واقع شده است. از مرکز شهر که به بلوار امام رضا برسيد و سپس وارد بلوار قائم و جاده زنگی آباد شويد، حدود نيم ساعت بعد به جاده فتح آباد می رسيد و از همان دوردست، عمارت باشکوه آن پيدا است.
روایت ساخت باغ و عمارت فتح آباد
باغ و کوشک آن در سده نوزدهم ميلادی و دوره قاجار به دست فضل علی خان ميرپنجه قراباغی ساخته شد. چون او به لقب فضل علی خان بيگلربيگی شناخته می شد، اين مجموعه را عمارت بيگلربيگی نيز می نامند. عنوان بيگلربيگی در آن دوره به والی و حاکم شهر اطلاق می شد.
ساخت اين باغ در دوران محمد شاه قاجار آغاز و حدود پنج سال بعد کامل شد. حاکمان بعدی از آن به عنوان تفرجگاه و محل آسايش استفاده می کردند.
پس از مدتی، رونق باغ رو به کاهش گذاشت. امروز فتح آباد جزو املاک وقفی کرمان است و تحت نظارت اداره کل اوقاف و امور خيريه استان اداره می شود.
در سال های اخير، اين مجموعه با مديريت سازمان ميراث فرهنگی کرمان مرمت و احيا شده و اکنون با نورپردازی شبانه و امکاناتی مانند رستوران و چایخانه، مقصدی دلپذير برای گردشگران است. جلوه نورها در شب، باغ را تماشايی تر می کند.
خصوصیات باغ و کوشک بیگلربیگی
وسعت باغ حدود 13 هکتار است که نزديک به 1500 متر مربع آن به عمارت اختصاص دارد. کوشک دو طبقه در انتهای شمالی باغ قرار گرفته و از طاق نماها در دو سويه و اتاق های پنج دري، سه دري و شاه نشين تشکيل شده است. بنا با خشت خام و گل ساخته و نماي بيرونی آن با لايه ای نازک از گچ پوشيده شده است.
سردر ورودی عمارت روزنه هايی دارد که در گذشته درون آنها عدسی می گذاشتند تا بازتاب نور چراغ، روشنايی بيشتری ايجاد کند.
بالای سردر، کتيبه ای گچی ديده می شود که آياتی از قرآن با خط نستعليق بر آن نوشته اند و در کنار آن تاريخ 1310 هجری قمری آمده که به احتمال زياد به مرمت بنا اشاره دارد.
پس از عبور از سردر، به فضای داخلی عمارت می رسيم که بخش هايی مانند موزه حکام و اتاق نقاشی را در خود جای داده است:
- موزه حکام: زندگينامه و تصوير حاکمان پيشين کرمان در اين بخش معرفی و نمايش داده می شود.
- اتاق نقاشی: محل اقامت حاکم در گذشته بوده و با نگاره های ارزشمند مزين است؛ اين نقاشی ها با آب طلا اجرا شده و از نظر هنری بسيار گرانبها هستند.
بخش های دیگر مجموعه
علاوه بر عمارت اصلی، باغ فتح آباد قسمت های متنوعی دارد که هر کدام جذابيت ويژه ای ايجاد می کنند:
- عمارت چهار فصل: ساختمانی يک طبقه با گنبد ميانی و ايوان های ستون دار در فاصله حدود 30 متری کوشک اصلی. آجرکاری و گچبری های زيبا دارد و امروز برای برگزاری جشن ها و رويدادها اجاره داده می شود.
- ساختمان های جنوبی عمارت اصلی: حياطی مستطيل شکل در جنوب عمارت قرار دارد و اتاق هايی گرداگرد آن ديده می شود. برخی از اين اتاق ها ورودی خود را از عمارت و برخی ديگر از داخل همان حياط می گيرند.
- زمين های کشت گياهان دارويی: يکی از بزرگترين مجموعه های کشت گياه دارويی در اين باغ قرار دارد. با وجود خشکی قنات، آبياری از طريق چاه و دستگاه های آب شيرين کن انجام می شود. حدود 400 گونه دارويی در اين بخش کشت می شود و پس از برداشت، به بازار کرمان عرضه می شود؛ سوغاتی شناخته شده شهر نيز همين گياهان است.
- حوض آب: مانند بسياری از خانه های ايرانی، حوضی در مرکز باغ قرار دارد با ابعاد حدود 5 در 60 متر. زمانی آب آن از قنات باغ تامين می شد، اما با خشک شدن قنات، حوض نيز کم آب و سپس خشک شد.
- درختان کهن: از درختان قديمی باغ، تنها پنج درخت کهنسال و تناور سالم باقی مانده است.
بازدید از باغ و گوشه های دیدنی آن
فتح آباد و کوشک شمالی آن يادگار چشم نواز دوره قاجار است. به خاطر زيبايی فضا و نورپردازی های خوش سليقگی که انجام شده، اين مجموعه از مقاصد محبوب گردشگری در کرمان به شمار می آيد.
اگر به گردشگری فرهنگی علاقه داريد و راهی کرمان می شويد، بازديد از اين باغ را در برنامه بگنجانيد. وبسايت دستی بر ايران پيشنهاد می کند هم در روز و هم شب از باغ سر بزنيد تا دو چهره متفاوت آن را ببينيد.
نشانی و راه های دسترسی به باغ فتح آباد
فتح آباد حدود 25 کيلومتر از مرکز کرمان فاصله دارد و در بلوار جمهوری، بلوار هوانيروز، منطقه اختيارآباد واقع شده است. موقعيت دقيق مکانی باغ را در زير می توانيد ببينيد:
سوالات متداول درباره باغ فتح آباد
اگر پاسخ پرسش خود را در موارد زير نيافتيد، در بخش ديدگاه ها مطرح کنيد تا در اولين فرصت پاسخ دهيم.
سازنده باغ فتح آباد چه کسی بوده است؟
باغ فتح آباد را فضل علی خان ميرپنجه قراباغی، مشهور به بيگلربيگی و از حاکمان کرمان در دوره قاجار، بنا کرده است.
باغ فتح آباد با چه نام دیگری شناخته می شود؟
به دليل لقب سازنده آن، اين مجموعه را عمارت بيگلربيگی نيز صدا می زنند.
امکانات و قسمت های مجموعه فتح آباد چیست؟
مجموعه شامل عمارت اصلی، عمارت چهار فصل، ساختمان های واقع در جنوب کوشک و زمين های کشت گياهان دارويی است. در عمارت اصلی موزه حکام و اتاق نقاشی قرار دارد و عمارت چهار فصل برای مراسم و جشن ها مورد استفاده است.
ویژگی های معماری عمارت باغ چیست؟
بنايی دو طبقه با مصالح خشت خام و ملات گل است که رويه آن را گچ اندود کرده اند. در دو سوی عمارت طاق نما و اتاق های سه دري و پنج دري ديده می شود. بالای سردر ورودی، روزنه هايی تعبيه شده بود که زمانی با قرار دادن عدسی، نور چراغ ها را بازتاب می داد تا فضای داخل روشن تر شود.
