روستای ابرده سفلی از توابع بخش شاندیز در شهرستان بینالود و استان خراسان رضوی است. این آبادی در ۲۵ کیلومتری شمال غرب طرقبه و حدود ۴۳ کیلومتری شهر مشهد جای دارد. بر پایه سرشماری ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت آن نزدیک به ۲۵۰ نفر در ۸۳ خانوار ثبت شده است.
ساکنان محلی فارسی را با گویش خوشآهنگ خراسانی صحبت میکنند؛ گویشی که با حضور در روستا بهتر با آن آشنا میشوید. ابرده سفلی ظرفیت بالایی برای روستاگردی دارد و در فهرست جاهای دیدنی پیرامون مشهد قرار میگیرد.
نمایش
شناسههای طبیعی و بافت روستای ابرده سفلی
این آبادی کوهپایهای با بافتی متراکم و گذرهای باریک و پیچدار شکل گرفته است. خانهها عمدتا ساده و سنتیاند؛ دیوارهای اندود شده با گل و بامهای تخت دارند. مصالح غالب در ساختوساز قدیمی شامل گل، سنگ، خشت، آجر و چوب است. در بناهای جدیدتر از سیمان، گچ، آجر و تیرآهن بهره گرفته میشود.
الگوی معیشت روستاییان در نحوه سازماندهی فضا اثر گذاشته است؛ بنابراین واحدهای مسکونی معمولا شامل اتاقهای نشیمن و خواب، فضای پذیرایی، آشپزخانه، انبار علوفه، طویله و سرویس بهداشتی هستند.
روستا میان درههایی در رشتهکوه بینالود نشسته است. در جنوب ابرده سفلی، کوه کنگ دیده میشود و رودخانه زشک از میانه محدوده میگذرد. این رود که از کوههای سیاهخانی و گودرز در بینالود سرچشمه میگیرد، باغها و کشتزارها را سیراب کرده و در ادامه به کشفرود میپیوندد.
کشفرود در شمال مشهد جاری است و نامش در منابع کهن مانند شاهنامه آمده است. واژه «کشف» به معنای لاکپشت دانسته شده و از همین رو «کشفرود» را «رودخانه پر از لاکپشت» تعبیر کردهاند؛ نشانهای از زیستگاه غنی لاکپشتها در گذشته.
منابع معاش و اقتصاد محلی روستا
جریان رودخانه زشک به رونق کشاورزی و باغداری در ابرده سفلی انجامیده است. تقریبا همه خانوارها در کشتهای آبی و دیم فعالاند. از محصولات شاخص مزرعه و باغ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محصولات زراعی: گندم، جو، ترهبار و انواع غلات
- محصولات باغی: گردو، گیلاس، گلابی، سیب، آلو، آلبالو و هلو
برخی اهالی افزون بر کشاورزی به نجاری و ساخت صنایع دستی میپردازند. دامداری نیز با بهرهگیری از مراتع پیرامون روستا رواج دارد و تامینکننده گوشت و فرآوردههای لبنی است.
آیینها و فرهنگ مردم ابرده
ابرده سفلی در دوران ایلخانی و تیموری جایگاهی معنوی برای خلوت و عبادت مشایخ داشته است. از جمله شیخ حافظ بهاءالدین عمر ابردهی که آرامگاه او در همین روستا دیده میشود و به همین دلیل گورستانی تاریخی در اینجا شکل گرفته است.
باورهای دینی و ملی در فرهنگ مناسکی مردم پررنگ است؛ جشنهای مذهبی و ملی با شیوههای بومی برگزار میشود و در سوگواریها بهویژه در ایام محرم، مراسم عزاداری در مسجد جامع روستا برپا است.
در آستانه نوروز، مراسم پیشواز سال نو انجام میشود و آیینهای چهارشنبهسوری، سیزدهبدر و یلدا حالوهوای خاص خود را دارد. جشنهای عروسی نیز با موسیقی محلی خراسان شور و نشاطی ویژه میآفریند.
از بازیهای محلی میتوان به چوببازی اشاره کرد که میان نوجوانان و جوانان محبوب است.
در گذشته پوشش مردان شامل شال، کلاه و قبا و پوشش زنان پیراهن چیندار و پاپوش گالش بوده است؛ امروزه بیشتر سالمندان از این پوشاک استفاده میکنند.
از غذاهای بومی منطقه نیز میتوان بلغور، شعله، قورمه، شله ماش و کتلت با مغز گردو را نام برد.
حتما بخوانید: معرفی خوراکهای بومی و سنتی اقوام ایران
بازدید از ابرده سفلی؛ پیشنهاد یک مقصد خوش آب و هوا
قرارگیری روستا در حصار کوهها، آبوهوایی خوش و طبیعتی چشمنواز فراهم کرده است. بسیاری از مسافران برای استراحت، هوای پاک و مناظر سبز اینجا را انتخاب میکنند.
اگر طرفدار بومگردی هستید و به مشهد سفر میکنید، بازدید از ابرده سفلی را در برنامه خود بگنجانید. ″دستی بر ایران″ که سالها به معرفی دیدنیهای مشهد پرداخته، شما را به تماشای این روستای دلنشین دعوت میکند.
پرسشهای متداول درباره ابرده سفلی شاندیز مشهد
لطفا پرسش و پاسخهای زیر را مرور کنید و اگر سوال دیگری درباره ابرده سفلی دارید، در بخش دیدگاههای همین مطلب مطرح کنید تا در کوتاهترین زمان پاسخ داده شود.
ابرده سفلی به چه ویژگیای شناخته میشود؟
🍏این روستا به طبیعت کوهستانی، باغهای پربار سیب، گیلاس و گردو، جریانهای آبی فصلی و هوای خنک و مطبوع شهرت دارد.
دیدنیهای مهم ابرده سفلی کدام است؟
🌄باغهای سرسبز، رودخانه محلی، مسیرهای پیادهروی در ارتفاعات بینالود، چشماندازهای طبیعی و معماری روستایی از اصلیترین جاذبههاست.
چه زمانی برای سفر به ابرده سفلی مناسبتر است؟
🌼بهار و تابستان زمانهای ایدهآل سفر هستند؛ هوا دلپذیر است و باغها به بار مینشینند.
مسیر دسترسی به ابرده سفلی چگونه است؟
🚗از مشهد وارد جاده شاندیز شوید و حدود ۲۰ کیلومتر برانید تا به محدوده روستای ابرده سفلی برسید.
آیا امکان اقامت در خود روستا وجود دارد؟
🏘️بله؛ اقامتگاههای بومگردی، خانههای روستایی و برخی باغویلاها برای پذیرش مسافر در دسترس است.
دلایل محبوبیت ابرده سفلی برای گردشگران چیست؟
🍃نزدیکی به مشهد، طبیعت دلنشین، باغهای پرمحصول و مسیرهای مناسب گردش خانوادگی و کوهپیمایی این روستا را به مقصدی پرطرفدار تبدیل کرده است.
