آبشار شلماش سردشت از پرآبترین و چشمنوازترین آبشارهای ایران به شمار میآید. نزدیکی آن به مهاباد باعث شده گاهی در فهرست دیدنیهای مهاباد هم قرار بگیرد. این جاذبه طبیعی از سه ریزش پیاپی تشکیل شده است؛ بلندترین آبشار حدود ۳۰ متر و دو آبشار دیگر هر کدام نزدیک ۱۰ متر ارتفاع دارند. برای دسترسی به روستای شلماشِ سردشت (مختصات دقیق آبشار در همین حوالی است) میتوانید از سه مسیر ارومیه، مهاباد یا بانه برنامهریزی کنید. بعد از تماشای آبشار، گشتی در طبیعت پیرامون و دیدنیهای نزدیکش حسابی میچسبد.
نمایش
گالری عکسهای آبشار شلماش
ما چند تصویر منتخب از این آبشار گرد آوردهایم تا مقیاس و زیباییاش را بهتر لمس کنید:
ویدئوی آبشار شلماش
در ویدئوی زیر، حالوهوای مسیر آب و ریزش آن را همراه با صدای خروش رودخانه تماشا میکنید:
آبشار شلماش کجاست؟
اگر برایتان سؤال است «این آبشار در کدام استان قرار دارد؟» پاسخ کوتاه: آذربایجان غربی. از شهر سردشت حدود ۱۰ کیلومتر به سمت روستای شلماش حرکت کنید تا به درهای سبز و عمیق برسید که آبشار در آن جای گرفته است. این آبشار از مرتفعترین ریزشهای آب منطقه محسوب میشود. مختصات دقیق را روی نقشه زیر خواهید دید:
مسیرهای دسترسی به آبشار
راههای مختلفی برای رسیدن به آبشار شلماش وجود دارد و انتخاب مسیر به مبدأ سفر شما برمیگردد:
1.مسیر اول: ارومیه ← سردشت ← روستای شلماش
فاصله ارومیه تا آبشار نزدیک به ۲۵۰ کیلومتر است و با خودرو حدود ۴ ساعت زمان میبرد. از ارومیه به سمت مهاباد بروید، در جاده ارومیه–مهاباد تا سهراهی پیرانشهر ادامه دهید و سپس مسیر سردشت را در پیش بگیرید.
پس از ورود به سردشت، تقریباً ۱۰ کیلومتر جاده آسفالته و مستقیم تا آبشار دارید که حدود ۲۰ دقیقه طول میکشد. انتهای مسیر پارکینگ عمومی قرار دارد. خودرو را همانجا پارک کنید و پیاده به سمت آبشار بروید. کنار پارکینگ یک سالن غذاخوری و چند سکو برای استراحت تعبیه شده است.
نکته: آبشار در امتداد مسیرِ روستای شلماش واقع شده است.
2.مسیر دوم: بانه ← سردشت ← جاده فرعی شلماش
مسافت بانه تا آبشار حدود ۸۰ کیلومتر است و طی آن با خودرو نزدیک ۲ ساعت زمان میبرد. از بانه به سمت سردشت برانید. جاده بانه–سردشت کوهستانی و پرپیچوخم است؛ با احتیاط حرکت کنید. پس از گذر از روستاهای دولارزن و بالان به سردشت میرسید. از آنجا با ۱۰ کیلومتر رانندگی (حدود ۲۰ دقیقه) کنار آبشار خواهید بود.
3.مسیر سوم: مهاباد ← سردشت ← روستای شلماش
فاصله مهاباد تا آبشار نزدیک ۱۳۰ کیلومتر است و حدود ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه زمان میخواهد. مسیر مهاباد تا سردشت مستقیم و قابلعبور است. از سردشت به سمت آبشار حرکت کنید و در صورت تمایل بعد از بازدید، به روستای شلماش هم سری بزنید.
بهترین زمان بازدید از آبشار شلماش
بهترین زمان سفر به آبشار از اواخر بهار (خرداد) تا میانه پاییز است. در بهار، دبی آب بالاست و طبیعت اطراف سرزنده؛ شکوفهها و بلوطهای سبز تازه منظرهای چشمنواز میسازند. هوای سردشت در این فصل معتدل (حدود ۱۵ تا ۲۵ درجه) است و فرصت پیادهروی و عکاسی فراهم میشود.
تابستانها گرما بیشتر است، اما حضور کنار آب و مه ریزِ آبشار، هوا را مطبوعتر میکند. اگر وسوسه شنا داشتید، توجه کنید که شنا در حوضچههای پاییندست ممنوع است. هنگام بالا و پایین رفتن از پلکان دسترسی نیز با احتیاط حرکت کنید.
پاییز کمی خنک است، اما خیلیها برای دیدن ریزش پرآبِ آبشار در قاب برگهای رنگارنگ بلوط راهی منطقه میشوند. در روزهای پایانی پاییز احتمال بارش و سختتر شدن مسیر وجود دارد.
زمستان با سرمای شدید و یخبندان همراه است و معمولاً سفر را دشوار میکند؛ هرچند برخی رانندگان باتجربه با تجهیزات کامل، این فصل را هم انتخاب میکنند.
گیاهان و جانوران پیرامون آبشار
پیرامون آبشار شلماش که بخشی از منطقهای حفاظتشده به حساب میآید، تنوع زیستی قابلتوجهی دیده میشود. برخی گونههای شاخص عبارتاند از:
- پوشش گیاهی: بلوط، افرا، ممرز، راش و توس؛
- پوشش جانوری: خرس، گراز، روباه، خرگوش، سنجاب، عقاب، شاهین و جغد.
دیدنیهای نزدیک به آبشار شلماش
نزدیک آبشار، جاذبههای دیگری نیز وجود دارد که دیدنشان خالی از لطف نیست:
آبشار رزگه
این آبشار دوپلهای از فراز صخرههای بلند فرو میریزد و در بهار با دبی بیشتر، جلوهای تماشایی دارد. ارتفاع آن حدود ۱۵ تا ۱۷ متر است. بر خلاف شلماش، درست کنار جاده قرار دارد و برای تماشایش نیازی به پیادهروی نیست.
چشمه کانی گراوان
حدود ۳۰ کیلومتر دورتر، در میان دشتی سبز، چشمهای گازدار و معدنی به نام «کانی گراوان» میجوشد. اطراف آن با جنگلهای بلوط و آبشارهای فصلی احاطه شده و فضایی آرامبخش پدید آورده است. آب چشمه سرشار از املاح معدنی است و خواص درمانی منسوب به آن در میان محلیها زبانزد است. پیرامون چشمه، سازههای طبیعی آهکی بسیار دیدنی شکل گرفته است.
گرمابه بیستون
در نزدیکی آبشار، بنایی ارزشمند از دوره قاجار دیده میشود؛ «گرمابه بیستون» که به «حمام کهنه» هم معروف است و کنار پارک شهر سردشت قرار دارد. در این بنا میتوانید بخشهایی مانند گرمخانه، خزینه و حوضچههای آب گرم و سرد را ببینید و از معماری خاص آن لذت ببرید.
نکات مهم برای سفر به آبشار شلماش
پیش از بازدید، این توصیهها را در نظر داشته باشید:
- مسیر بین روستای شلماش تا آبشار ممکن است لغزنده و ناهموار باشد؛ کفش پیادهروی مناسب بپوشید؛
- فروشگاه مواد غذایی در اطراف محدود است؛ آب و خوراکی کافی همراه داشته باشید؛
- زبالهای در طبیعت رها نکنید و «بیاثر» سفر کنید؛
- در فصل پرآب به لبه آبشار نزدیک نشوید؛
- در روزهای بارانی و سرد، وضعیت هوا و جاده را قبل از حرکت بررسی کنید؛
- به فرهنگ محلی احترام بگذارید و با اهالی روستا خوشرفتار باشید.
جمع بندی
آبشار شلماش سردشت یکی از دلانگیزترین جلوههای طبیعی شمالغرب ایران است و هر سال گردشگران زیادی را جذب میکند. اگر راهی این خطهاید، بازدید از آن را در برنامه بگذارید.
سوالات پرتکرار
برای افزایش آگاهی، چند پرسش و پاسخ کوتاه درباره این جاذبه آماده کردهایم. اگر بعد از مطالعه پرسش دیگری داشتید، در دیدگاهها بنویسید تا پاسخ دهیم.
عمق آبشار شلماش چقدر است؟
بیشترین ارتفاع ریزش نسبت به سطح زمین حدود ۳۰ متر اندازهگیری شده است.
تعداد پله های آبشار شلماش چند تاست؟
برای تماشای کامل مسیر آبشار نزدیک ۳۸۰ پله ساخته شده که حین بالا و پایین رفتن، چشماندازهای متنوعی پیشرویتان میگذارد.
آبشار شلماش از کجا سرچشمه میگیرد؟
این آبشار از رودخانه زاب که میان روستاهای آلمان و شلماش جریان دارد تغذیه میشود.
آیا در اطراف آبشار امکانات رفاهی وجود دارد؟
بله؛ پارکینگ، سرویس بهداشتی، آلاچیق، غذاخوری و مسجد در دسترس است. راهنمایان محلی نیز برای ارائه اطلاعات حضور دارند.
امکان اقامت نزدیک آبشار برای گردشگران فراهم است؟
بله؛ نزدیک آبشار هتلها و اقامتگاههای بومگردی وجود دارد و همچنین میتوانید روی سکوهای مشخصشده چادر بزنید.
