نمایش
مهاباد در استان آذربایجانغربی جای گرفته و بهسبب قرارداشتن میان رشتهکوهها، آبوهوایی معتدل و طبیعتی سرسبز دارد. همین موقعیت باعث شده مجموعهای چشمگیر از جاذبههای طبیعی در کنار یادگارهای تاریخی شکل بگیرد. این شهر در محدوده تاریخی مکریان قرار دارد و هر سال گردشگران زیادی برای تماشای طبیعت، آثار کهن و بهطور کلی دیدنیهای مهاباد راهی آن میشوند. در ادامه، مجموعهای از مهمترین جاهایی را که میتوانید با برنامهریزی کوتاه و بدون اتلاف وقت ببینید، معرفی میکنیم.
دیدنیهای مهاباد؛ طبیعت و مناظر بکر
در مهاباد، رخدادهای طبیعی و مناظر جذاب فراوانی به چشم میخورند که برخی از شاخصترین آنها عبارتاند از:
رودخانه مهاباد و سد آن
رودخانهای که از دل مهاباد میگذرد، از سه شاخه بیطاس، دهبکر و شاخه اصلی کوتر شکل میگیرد. مسیر رود از روستاهایی مانند دارلک، خورخوره، گرد یعقوب و داشخانه میگذرد و زمینهای کشاورزی را سیراب میکند و در نهایت به باتلاقهای جنوبی دریاچه ارومیه میرسد.
منبع آب این رود به دریاچهای دستساخته متصل است که با ساخت سد مهاباد (با ارتفاع ۴۷٫۵ متر و طول ۷۰۰ متر) ایجاد شد. این طرح در دوره پهلوی دوم به بهرهبرداری رسید و امروز به یکی از مهمترین دیدنیهای مهاباد تبدیل شده است. دریاچه جایگاه پرورش انواع آبزیان است؛ از جمله کپور، سوف، گونههای سفرهای و دیگر ماهیان بومی منطقه.
تالاب بینالمللی کانیبرازان
این تالاب که از رودخانه مهاباد تغذیه میشود، یکی از شناختهشدهترین سایتهای پرندهنگری ایران است. در کانیبرازان، گونههای در معرض خطر یا حمایتشدهای مانند اردک سرسفید، اردک مرمری، پلیکان، قو و فلامینگو زیست میکنند و منظرهای تماشایی برای علاقهمندان به طبیعت میسازند.
چشمه معدنی گراوان
این چشمه در مسیر مهاباد–سردشت و حدود ۱۰۵ کیلومتری سردشت قرار دارد. نام «گراوان» در زبان کردی به معنای «آبِ سنگین» است و به املاح فراوان آن اشاره دارد. سازه آهکی طبیعی کنار چشمه از جذابیتهای شاخص این مکان است. توجه داشته باشید که آب چشمه آشامیدنی نیست، اما بهسبب ویژگیهای معدنی برای آبدرمانی استفاده میشود.
نکته جالب، تپه آهکی چندرنگِ مجاور چشمه است که با نقشونگارهای نارنجی، قرمز و قهوهای خود جلوهای متفاوت به این چشمانداز میبخشد و توجه گردشگران را جلب میکند.
باغ میکاییل؛ پارک ملت مهاباد
در امتداد دریاچه سد مهاباد، باغی با نام میکاییل قرار دارد که رودخانه مهاباد از میانه آن عبور میکند. این مجموعه که با عنوان پارک ملت نیز شناخته میشود، دارای امکانات رفاهی مانند بوفه، سرویس بهداشتی، زمین بازی کودک، پارکینگ، آلاچیق و تجهیزات ورزشی است؛ جایی مناسب برای پیادهروی، پیکنیک و تفریح خانواده.
دریاچه و روستای قپیباباعلی
در دهستان مکریان شرقی، روستای قپیباباعلی واقع شده که بر اساس سرشماری ۱۳۸۵ خورشیدی ۵۹۷ نفر جمعیت داشته است. در این روستا، دریاچه و تالاب قپیباباعلی قرار دارد که از تالابهای بینالمللی منطقه بهشمار میآید و میزبان پرندگان مهاجر متنوعی است؛ از جمله آنقوت، تنجه، اردک سرحنایی، اردک سرسبز، حواصیل، فلامینگو و غاز وحشی.
غار آبی سهولان
در روستای سهولان و اطراف مهاباد، غاری دیدنی قرار دارد که ارتفاعی حدود ۵۰ متر و عمقی متغیر دارد و در برخی نقاط به ۳۰ متر میرسد. درون غار، لانههای پرشمار کبوتران دیده میشود و به همین دلیل در زبان محلی «کونهکوتَر» (لانه کبوتر) نیز گفته میشود. سهولان از جاذبههای طبیعی ثبتشده در فهرست ملی ایران است.
جاذبههای تاریخی مهاباد
بخش قابلتوجهی از دیدنیهای مهاباد را آثار تاریخی شکل میدهند که آوازه آنها بسیار است. در ادامه، چند نمونه برجسته را معرفی میکنیم:
گوردخمه فقرهقا
این گوردخمه که آن را فخریگاه یا فقرگاه نیز مینامند، به دوران ماد بازمیگردد و دو طبقه دارد. روایتها ساخت آن را به فرورتیش، نخستین پادشاه ماد، نسبت میدهند و شیوه معماریاش شباهتهایی با سبکهای کهن منطقه دارد. گوردخمهها در تاریخ، آرامگاههای سنگی برای افراد برجسته بودهاند و در این مجموعه نیز سه مقبره دیده میشود که هویت مدفونین ناشناخته مانده است.
محوطه باستانی و آتشکده سنگی بردهکنته
در محور مهاباد به ارومیه، محوطهای تاریخی با دو تپه شمالی و جنوبی، آتشکده، پلکان سنگی و چند دخمه قرار دارد که «بردهکنته» خوانده میشود. قدمت این مجموعه به هزاره نخست پیش از میلاد و روزگار حکومت ماناها نسبت داده شده است.
دژ تاریخی قلاتشاه
در ارتفاعات پیرامون مهاباد، دژی با نام قلاتشاه بر فراز کوه جای گرفته که تنها یک راه دسترسی دارد. سازندگان، صخرهای از کوه را تراشیده و به شکل قلعه درآوردهاند. این بنا که به دوره ماد نسبت داده میشود، در گذشته پناهگاهی امن برای مردم در مواجهه با تهدیدها بوده است.
خانقاه شمسالدین برهانی
شمسالدین برهانی از عارفان اثرگذار قرن بیستم بود و آرامگاه او بهدلیل ویژگیهای معماری و جایگاه معنویاش، از دیدنیهای مهاباد به شمار میرود. این بنا خشتی با گنبدی خوشنقش است و پیکر چند شخصیت فرهنگی دیگر همچون علیبیگ حیدری، شاعر نامدار، و ملا صالح حریق نیز در همین مجموعه آرمیدهاند.
سنگنگارههای خرههنجیران
نزدیک درهای به نام خرههنجیران، هزاران سال پیش نقشهایی از اسب، بز کوهی، روباه و انسان بر سنگها حک شده است. این نگارهها امروز در فهرست آثار ملی ایران جای دارند و از گرانبهاترین اسناد تصویری پیشاتاریخی منطقه محسوب میشوند.
حمام تاریخی لج
ساخت حمام لج به دوره شاه سلیمان صفوی بازمیگردد. تاقهای جناغی، پی سنگی، نمای آجری سرخفام و کف سنگفرششده از ویژگیهای معماری آن است. بر بام حمام دو گنبد بزرگ و شش گنبد کوچکتر دیده میشود. آب حمام از طریق لولههای سفالی از رودخانه مهاباد تأمین میشد و برای گرمکردن آن، کورهخانهای با سوخت چوبهای جنگلی به کار میرفت.
حوضخانه شاهدرویش
در صحن مسجد شاهدرویش، حوضخانهای زیبا با همین نام وجود دارد که در دوره قاجار ساخته شده و برای وضو از آن استفاده میکنند. این بنای گنبدی با هفت پله، آمیزهای از عناصر معماری قاجاری و صفوی را در خود دارد و آب آن از چشمهها و قنوات مهاباد تأمین میشود.
سؤالات پرتکرار درباره گردشگری مهاباد
در این بخش، پرسش و پاسخهایی برای آگاهی بیشتر شما گردآوری شده است. اگر سؤال دیگری دارید، در قسمت دیدگاه همین مطلب بپرسید تا در کوتاهترین زمان پاسخ دهیم.
طبیعتگردی در مهاباد شامل چه مکانهایی است؟
رودخانه و سد مهاباد، تالاب بینالمللی کانیبرازان، غار سهولان، چشمه معدنی گراوان و باغ میکاییل (پارک ملت) از مهمترین جاذبههای طبیعی مهاباد هستند.
مهمترین بناهای تاریخی مهاباد کداماند؟
از میان آثار تاریخی میتوان به حمام میرزا رسول، گوردخمه فقرهقا، محوطه و آتشکده سنگی بردهکنته و دژ قلاتشاه اشاره کرد.
چه جاهایی در اطراف مهاباد دیدنی است؟
روستا و دریاچه قپیباباعلی و دخمه مادی فخریگاه در روستای آگریقاش از گزینههای محبوب اطراف مهاباد بهشمار میآیند.
در مسیرهای منتهی به مهاباد چه دیدنیهایی هست؟
تالاب کانیبرازان، مسجد جامع سرخ مهاباد، بازار تاناکورا، غار آبی سهولان، حمام تاریخی میرزا رسول، دریاچه سد مهاباد و باغ میکاییل از دیدنیهای مسیرهای دسترسی به مهاباد هستند.
