غار سهولان بعد از غار علیصدر همدان به عنوان دومین غار آبی بزرگ ایران شناخته می شود و از دیدنی های شاخص مهاباد است. وجود دریاچه ای عمیق و قندیل های آهکی چشمگیر به این جاذبه ارزش ویژه ای داده است. قدمت بسیار زیاد آن نیز کنجکاوی زمین شناسان و پژوهشگران را بر می انگیزد. اگر دوست دارید قایق سواری متفاوتی را در دل یک غار مشهور تجربه کنید، این راهنما را تا انتها بخوانید و راهی شوید.
نمایش
غار سهولان در کجا قرار دارد؟
غار سهولان در ۴۲ کیلومتری مهاباد و ۳۲ کیلومتری بوکان واقع شده است. این پدیده طبیعی در روستای سهولان از توابع مهاباد قرار دارد. برای مشاهده دقیق محل، به نقشه زیر مراجعه کنید.
پیدایش و سن غار سهولان مهاباد
بر اساس نظر پژوهشگران، شکل گیری این غار به حدود ۷۰ میلیون سال پیش باز می گردد و از نظر زمین شناسی به دوره کرتاسه تعلق دارد. اگرچه زمان دقیق کشف آن روشن نیست، اما شواهدی از حضور انسان های کهن در غار دیده شده است. به نظر می رسد مردمان گذشته از غار به عنوان پناهگاهی امن در برابر جانوران وحشی استفاده می کردند و معاش خود را با شکار می گذراندند.
نامشخص بودن تاریخ کشف نیز به دلیل وجود سکونتگاه ها و روستاهای اطراف است؛ مردم بومی همواره رفت و آمد داشته اند و غار را محل امنی می دانسته اند، از این رو مشخص نیست نخستین کسی که وارد آن شده چه کسی بوده است.
داستان اکتشافات و نقشه برداری غار
اهمیت سهولان در سال ۱۸۹۰ میلادی بیشتر شد و نخستین نقشه ها از غار تهیه گردید. در همین سال، باستان شناس فرانسوی «ژاک دمورگان» با یاری مردم محلی قایقی کوچک ساخت تا بتواند بخش های گوناگون دریاچه داخل غار را بررسی کند؛ زیرا بدون قایق امکان گردش در فضای داخلی فراهم نبود. دمورگان بر پایه این بررسی ها نقشه دقیق تری ترسیم کرد که شباهت زیادی به نقشه های امروز دارد و بعدها در کتاب «جغرافیای ایران» از غار نام برد.
پس از او، هیئتی انگلیسی در جریان جنگ جهانی دوم کاوش هایی انجام دادند. سپس پژوهشگران ایرانی در سال ۱۳۷۵ خورشیدی به مطالعه ویژگی های غار پرداختند. حاصل این تلاش ها شناسایی بخش هایی مانند تالار بزرگ و دهلیز ورودی بود. جمعا حدود ۲۵۰ متر از قسمت خشکی و ۳۰۰ متر از محدوده آبی غار مشخص شد و آثاری از دوره های اشکانی و ایلخانی نیز به دست آمد.
به دنبال این یافته ها، سهولان به سبب ارزش طبیعی خود در فهرست میراث طبیعی و ملی ایران ثبت شد و سازمان محیط زیست آن را در شمار مناطق تحت حفاظت قرار داد.
مشخصات طبیعی و جلوه های درون غار
در دل غار سهولان دریاچه ای زیبا قرار دارد که بیشینه عمق آن به ۶۰ متر می رسد. این دریاچه از چشمه ها و سفره های زیرزمینی کف غار تغذیه می شود و آب زلالی دارد. شفافیت آب نتیجه تاریکی فضای درون غار و عدم تابش مستقیم نور خورشید است؛ به همین دلیل جلبک ها رشد نمی کنند.
ارتفاع میان سقف غار تا سطح آب، بدون در نظر گرفتن بیشترین عمق، حدود ۵۰ متر است. همچنین ارتفاع غار از سطح دریاهای آزاد نزدیک به ۱۷۵ متر گزارش شده است.
هوای داخل غار خنک است و حدود ۱۵ درجه با بیرون اختلاف دما دارد. در فصل های گرم، دمای داخل بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد ثبت می شود. رطوبت نسبی محیط حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد است و همین رطوبت باعث رشد خزه های سبز و قهوه ای بر روی سنگ ها و صخره ها می شود.
برای بازدید گردشگران دو ورودی در نظر گرفته شده است. در ابتدای ورودی اصلی حدود ۱۰۰ پله بتنی ساخته اند تا دسترسی به فضای داخلی آسان شود. پس از ورود، نخستین جلوه طبیعی که خواهید دید قندیل های آهکی با شکل های متنوع است. هنگام ورود ممکن است صدای پرندگان و خفاش ها را بشنوید؛ این جانوران غار را زیستگاه امن خود برگزیده اند.
ورودی فرعی نیز دارای پله های بتنی است، اما تعداد پله ها کمتر از ورودی اصلی می باشد.
چه زمانی برای بازدید مناسب تر است؟
مهاباد در استان آذربایجان غربی قرار دارد و آب و هوایی معتدل دارد. هوای این شهر در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. بنابراین بازدید از غار در فصول بهار و تابستان پیشنهاد می شود؛ به ویژه آنکه اختلاف دمای داخل و بیرون محسوس تر است و زمستان می تواند هوای داخل را بسیار سرد کند.
امکانات رفاهی داخل و اطراف غار
در داخل و بیرون غار سهولان برای آسایش بازدیدکنندگان امکانات متعددی فراهم شده است؛ از جمله:
- سایه بان ها و آلاچیق ها برای در امان ماندن از باد و باران؛
- سوپرمارکت؛
- پارکینگ؛
- سرویس های بهداشتی؛
- نمازخانه؛
- رستوران؛
- قایق برای گردش روی دریاچه داخل غار و
- نورافکن برای روشنایی فضای داخلی.
نکات مهم بازدید
برای بازدید از سهولان این نکات را در نظر داشته باشید:
- سالمندان، کودکان زیر ۵ سال و افراد کم توان یا دارای مشکلات تنفسی به علت رطوبت بالا و فشار هوای کمتر داخل غار، امکان بازدید ندارند؛
- خفاش ها و پرندگان گوناگونی در غار زندگی می کنند؛ به آنها آسیب نزنید. اگر از دیدن این موجودات هراس دارید، بهتر است وارد غار نشوید؛
- ورود به غار منوط به تهیه بلیت و مراجعه در ساعات کاری است؛
- همراه داشتن لباس گرم هنگام بازدید ضروری است.
مسیرهای رسیدن و آدرس
برای سفر به این منطقه مسیرهای مختلفی وجود دارد و معمولا گردشگران از مسیر شهرهای زنجان، تبریز، ارومیه، همدان و کرمانشاه راهی می شوند. پس از رسیدن به مسیر منتهی به غار و طبق تابلوهای راهنما، اندکی مانده به ورودی باید خودرو را متوقف کنید و بخشی از مسیر را پیاده طی نمایید.
ویدیو از غار سهولان
پیش از حرکت، تماشای یک ویدیو از فضای داخل غار می تواند اشتیاق و آمادگی شما را بیشتر کند. در ادامه فیلمی از سهولان نمایش داده می شود:
سهولان؛ شگفتی طبیعی دیدنی
اگر اهل قایق سواری هستید، بازدید از غار سهولان فرصتی برای تجربه ای متفاوت است. دریاچه زیبای داخل غار در حین حرکت شما، مناظر منحصر به فردی مانند قندیل های آهکی و صخره های پوشیده از خزه را پیش چشم می آورد. «دستی بر ایران» توصیه می کند در پاسداشت این میراث طبیعی ارزشمند سهیم باشید.
سوالات رایج درباره غار سهولان
پرسش و پاسخ های زیر دانسته های شما را درباره موضوع این مطلب کامل تر می کند. اگر سوال دیگری دارید، آن را در بخش دیدگاه ها بنویسید تا به زودی پاسخ دهیم.
در غار سهولان چند پله وجود دارد؟
در برابر ورودی اصلی حدود ۱۰۰ پله برای دسترسی آسان به فضای داخلی تعبیه شده است.
ساعات بازدید از غار سهولان چیست؟
بازدید همه روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸:۳۰ امکان پذیر است.
وضعیت بازدید در فصل زمستان چگونه است؟
به علت سرمای زیاد فضای داخلی در زمستان، بازدید در این فصل فراهم نیست.
عمق آب دریاچه داخل غار چقدر است؟
بیشترین عمق دریاچه به ۶۰ متر می رسد.
فاصله تبریز تا غار سهولان چقدر است؟
بر اساس مسیریاب گوگل، حدود ۲۳۸ کیلومتر فاصله دارد.
