نمایش
یکی از مسیرهای چشمنواز شمال کشور که میان جنگلهای کهن هیرکانی پیچوتاب میخورد، جادهٔ مهآلود گردنهٔ حیران است. این گذرگاه در ناحیهای ییلاقی و خوشآبوهوا کشیده شده و اطراف آن را کوه و دره فرا گرفته است. هرچند مسیر میان آستارا و اردبیل قرار دارد، معمولاً آن را از دیدنیهای آستارا میشمارند. اگر کنجکاوید بدانید چرا اغلب اوقات مه روی این جاده مینشیند و چه دیدنیهایی در اطرافش هست، تا پایان این نوشته همراه باشید.
معرفی گردنهٔ حیران و موقعیت جغرافیایی آن
حدود ۳۰ کیلومتر که از آستارا دور شوید، به ییلاقی به نام «حیران» میرسید؛ مجموعهای از سه روستا با نامهای حیران سفلی، وسطی و علیا. از یک سو به دامنهها و جنگلها تکیه دارد و از سوی دیگر به درهای با عمق متوسط ختم میشود. رود «آقچای» از میانهٔ این دره میگذرد و مرز طبیعی ایران و جمهوری آذربایجان را شکل میدهد.
این ناحیه در سالهای اخیر به یکی از نمونههای شاخص گردشگری بدل شده و به خاطر آبوهوای معتدل، نظر مسافران بسیاری را جلب کرده است. به همین دلیل، ویلاها و مجموعههای تفریحی گوناگونی در آن ساختهاند تا پاسخگوی نیاز گردشگران باشد.
از مهمترین دیدنیهای این محدوده، خودِ گردنهٔ حیران است که به همراه روستاهای ونهبین، حاجیامیر بالا و حاجیامیر پایین در زمرهٔ مناطق دارای اهمیت سیاسی و جغرافیایی استان گیلان قرار میگیرد. شیبها و کوهپایههای این گردنه با پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی آراستهاند و اغلب روزها در جامهٔ مه دیده میشوند.
بلندترین نقطهٔ گردنه حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؛ پس مهِ مداوم آن از ارتفاع زیاد نیست، بلکه نزدیکی به دریای خزر و رطوبتی که از آن میوزد، عامل اصلی این پدیده است.
این گذرگاه در حقیقت مسیری ۳۵ کیلومتری است و پیرامون آن جاذبههایی مانند جنگل فندقلو، روستای حیران و قلعهٔ شنیدان قرار دارد. راهی از زیباترین و پیچانترین جادههای کشور که با عبور از میان جنگلهای هیرکانی، منظرهای کمنظیر پیش چشم میگذارد. در طول مسیر امکانات رفاهی متعددی پیشبینی شده است:
- اقامتگاهها و آلاچیقهای گوناگون؛
- نمازخانه؛
- سرویسهای بهداشتی و
- محلهایی مناسب کمپزدن.
دهکدهٔ گردشگری حیران و امکانات تفریحی آن
در کیلومتر ۳۵ مسیر آستارا–اردبیل، حوالی منطقهٔ حاجیامیر، «دهکدهٔ گردشگری حیران» جا خوش کرده است؛ محوطهای مناسب برای تفریح و گشتوگذار. ادارهٔ کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان در سال ۱۳۹۰ امکانات متنوعی برای رونق گردشگری این مجموعه فراهم کرد. از جمله:
تلهکابین حیران
این مجموعه که حدود ۱۷۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد، از پروژههای موفق تفریحی منطقه به شمار میرود. مسافران با سوارشدن بر تلهکابین مسیر حدوداً ۱۵۰۰ متری را طی میکنند و در طول راه از مناظر کوهستانی دلفریب لذت میبرند. در امتداد دید، آثار تاریخی مانند قلعهٔ شنیدان یا گور بابک نیز به چشم میآید. قلعه که ریشه در روزگار ساسانی دارد، امروز پس از تعیین مرزها در خاک جمهوری آذربایجان است.
سورتمه
سورتمهسواری نیز از تفریحهای محبوب این ناحیه است؛ مسیری نزدیک به ۱۵۰۰ متر که شما را از میان شیبهای جنگلی عبور میدهد.
پیست کارتینگ
پیست کارتینگ حدود ۱۰۰۰ متر طول دارد و نزدیک به ۵۰ کارت برای تجربهای مهیج در اختیار مسافران گذاشته شده است.
جمعیت منطقه و معیشت ساکنان
حیران جمعیتی حدود ۳۰۰ نفر دارد. شغلهای اصلی مردم، کشاورزی و دامپروری است و کشت فندق و ذرت ستون اقتصاد محلی به شمار میآید. با رونق سفر در بهار و تابستان، بسیاری از ساکنان به راهاندازی رستوران و فروشگاههای کنار جاده رو میآورند و در برخی روزها شمار گردشگران از دو هزار نفر نیز فراتر میرود.
نشانی گردنهٔ حیران و مسیرهای دسترسی
گردنهٔ حیران در جادهٔ ارتباطی آستارا–اردبیل واقع است؛ حدود ۳۰ کیلومتر با آستارا و ۴۵ کیلومتر با اردبیل فاصله دارد. از تهران تا این ناحیه حدود ۶۲۴ کیلومتر راه است. منطقیترین انتخاب، پرواز به اردبیل و سپس حرکت زمینی از مسیر نمین تا گردنه است.
مسیر دیگر از رشت آغاز میشود: ابتدا خود را به رشت برسانید، سپس پس از ۱۸۵ کیلومتر به آستارا و در ادامه حدود ۳۰ کیلومتر تا گردنه برانید (تقریباً ۴۰ دقیقه).
یادتان باشد جادهٔ منتهی به گردنه بهسبب مه، از محورهای پرخطر کشور است؛ در زمستان نیز بهمحض بارش نخستین برف گیلان، احتمال لغزندگی بالا میرود. پیش از سفر، از سلامت خودرو بهویژه ترمز و سیستم گرمایشی مطمئن شوید، زنجیرچرخ همراه داشته باشید و مقررات رانندگی را دقیق رعایت کنید.
گزینههای اقامت در گردنه
در این ییلاق، علاوه بر ویلاها و سوئیتهای متعدد، یک هتل نیز فعال است. برحسب نیاز میتوانید میان هتل یا سوئیت انتخاب کنید. سوئیتها معمولاً از اتاق هتل جادارترند و امکاناتی مانند تلویزیون، مبلمان و اتاقخوابهای مجهز دارند.
دیدنیهای اطراف گردنه
پیرامون گردنهٔ حیران جاذبههای طبیعی و انسانی فراوانی وجود دارد. برخی از مهمترینها:
جنگل فندقلو
این جنگلِ ۱۶ هکتاری پیش از تونل حیران و در یک راه فرعی قرار دارد. با اندکی تغییر مسیر، میتوانید از درختان کهن فندق، آبگرم مشهسویی و دشت بابونهها دیدن کنید.
روستای حیران
روستایی با همین نام در نزدیکی گردنه قرار دارد که از یک سو به آستارا و از سوی دیگر به اردبیل راه میدهد. ویلاها و اقامتگاههای متعدد در روستا باعث میشود دغدغهٔ محل ماندن نداشته باشید.
چه زمانی به گردنهٔ حیران سفر کنیم؟
نیمهٔ نخست سال برای تماشای طبیعتِ گردنهٔ حیران دلپذیرتر است؛ هوا خنک و مناسب گشتوگذار خواهد بود. البته اگر طرفدار رنگهای پاییزی هستید، جنگل فندقلو در پاییز به اوج جلوه میرسد. زمستان با جامهٔ سفیدش هم تماشایی است، اما سفر در این فصل نیازمند آمادگی کامل، زنجیرچرخ و اطمینان از سلامت سیستم گرمایشی خودروست.
جادهٔ حیران؛ گذرگاهی میان جنگلهای هیرکانی
گردنهٔ حیران از دیدنیهای شاخص گیلان است؛ مسیری که بهسبب عبور از دل جنگلهای هیرکانی، زیباییاش زبانزد مسافران شده. فضای مهآلود و چشماندازهای پیدرپی، این جاده را به مقصدی محبوب بدل کرده است. «دستی بر ایران» پیشنهاد میکند در سفر به گیلان این مسیر را از قلم نیندازید.
مختصات دقیق گردنهٔ حیران
این گردنه در میانهٔ راه آستارا به اردبیل قرار دارد. موقعیت دقیق را در نقشهٔ زیر میتوانید ببینید:
سؤالات پرتکرار دربارهٔ گردنهٔ حیران
پرسش و پاسخهای زیر را مرور کنید و اگر سؤال دیگری داشتید در بخش دیدگاهها بنویسید؛ در اولین فرصت پاسخ میدهیم.
گردنهٔ حیران در کدام استان قرار دارد؟
این گردنه حدود ۴۵ کیلومتر تا اردبیل و ۳۰ کیلومتر تا آستارا فاصله دارد و از نظر تقسیمات جغرافیایی در محدودهٔ استان گیلان شناخته میشود.
جاهای دیدنی نزدیک گردنهٔ حیران چیست؟
جنگل فندقلو، دشت بابونهها و آبگرم مشهسویی از مهمترین دیدنیهای اطراف گردنه به شمار میروند.
کدام روستاها پیرامون گردنهاند؟
ونهبین، حاجیامیر بالا، حاجیامیر پایین و همینطور روستای حیران از روستاهای نزدیک به گردنه هستند.
